به گزارش روابط عمومی حوزه هنری انقلاب اسلامی، دکترقدمعلی سَرّامی ضمن بیان این مطلب با اشاره به کلمات مرکبی چون «دشنام» و «دشوار» که در اصل «دشخوار» بوده است گفت: یکی از ویژگیهای زبان فارسی این است که با پیشوندها، کلمات مرکبی مبنی بر مفهوم تضاد ساخته شده است. برای نمونه پیشوند «دش» به معنی «دشمن»، پیشوند کلمه «نام» به معنی آبرو و شأن و اعتبار و شهرت شده و کلمه مرکب دشنام به معنی دشمنِ نام و آبرو آمده است. یا همین پیشوند «دش» پیش از کلمه «خار» به معنی «آسان» آمده و کلمه مرکب «دشخوار» به معنی دشمن آسان، که اکنون به دشوار تبدیل شده، ساخته شده و بدین شیوه و بر این مبنا، ترکیبات گوناگونی ساخته شده است.
دکتر سرّامی در ادامه مبحث کلمات مرکب در زبان فارسی به کلمه مرکب سیمرغ در منطقالطیر عطار پرداخت و اظهار کرد: تمام منطقالطیر عطار، که یکی از توحیدیترین آثار زبان فارسی است، بازی با جناس مرکب سیمرغ است. این پژوهشگر حوزه زبان وادبیات فارسی در این باره افزود: سیمرغ هم شأن اساطیری دارد و هم ترکیب دو واژه «سی» و «مرغ» است.
دکتر سرّامی در بخش دیگری از این جلسه با خواندن این بیت از حافظ که میگوید: «وفا کنیم و ملامت کشیم و خوش باشیم/ که در طریقتِ ما کافریست رنجیدن» خاطر نشان کرد: در نسخهای از دیوان حافظ، به جای طریقت، شریعت آمده است. من اعتقاد دارم که شریعت درست است چون در طریقت، انسان گناهکار شمرده نمیشود و بیشتر دعواهای اهل طریقت هم بر محور فارغ بودنشان از کفر و دین است. مثل همان گفته معروف شیخ ابوالحسن خرقانی که میگوید «هر که در این سرا درآید نانش دهید و از ایمانش مپرسید چه آنکس که به درگاه باریتعالی به جان ارزد البته بر خوان بوالحسن به نان ارزد.» این استاد دانشگاه دراین باره ادامه داد: به خاطر همین طرزفکر، صدها تن از اهل طریقت و عرفان در طول تاریخ کشته شدهاند و این کشتهها منحصر به حلاج و عین القضاتهمدانی و شیخ شهابالدین سهروردی نمیشوند. دکتر سرّامی خاطر نشان کرد: این جریان ناشی از اختلاف طریقت با شریعت نبوده بلکه ناشی از قشرینگری افراد بوده است؛ کما اینکه مادر خلیفه عباسی طرفدار حلاج بود اما در نهایت نتوانست مانع کشتن او توسط پسرش شود.
قابل توجه است، این نشستها، هر دو هفته یکبار، شنبهها ساعت ۱۶ به همت دفتر پاسداشت زبان فارسی حوزه هنری و با ارائه دکترقدمعلی سَرّامی، استاد دانشگاه، نویسنده، شاعر و پژوهشگر ایرانی در حوزه زبان و ادبیات فارسی، در سالن سلمان هراتی حوزه هنری واقع در خیابان سمیه، نرسیده به حافظ، روبروی کوچه پورموسی برگزار میشود و عموم علاقهمندان و پژوهشگران برای شرکت در این جلسات میتوانند درسالن سلمان هراتی حوزۀ هنری حضور یابند.
نظر شما